Οταν η άνοια αρχίζει να γίνεται κομμάτι της ζωής των αγαπημένων μας...
Οσα πρέπει να γνωρίζουμε για την Ανοια
- Αδυναμία συγκέντρωσης, εύκολη σύγχυση, δυσκολίες να εκτελέσουν στόχους της καθημερινότητας.
- Η άνοια επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος λειτουργεί.
- Η νόσος Alzheimer' s ( AD) είναι η συνήθης και πιο συχνή άνοια στους ηλικιωμένους ( MERCK MANUAL OF GERIATRICS). Η πιο συχνή άνοια στους διαβητικούς, στις πιο πολλές μελέτες, είναι η αγγειακή άνοια ( VAD) και αποδίδεται στα μικρά αγγειακά εγκεφαλικά που συμβαίνουν αθόρυβα στην λευκή ουσία του εγκεφάλου ασυμπτωματικά για συχνά μεγάλο διάστημα.
- H άνοια προτιμά διαβητικούς με υψηλή πίεση, υπερλιπιδαιμία και ιδίως όσους υποφέρουν από καρδιαγγειακή νόσο και δεν έχουν σωματική άσκηση ( NATIONAL INSTITUTES OF HEALTH USA).
- Είναι δυνατόν στους διαβητικούς να συνυπάρχουν νόσος Alzheimer' s ( AD) και αγγειακή άνοια ( VAD).
- Το τμήμα του εγκεφάλου που φαίνεται ότι σχετίζεται με την μνήμη και ονομάζεται ιππόκαμπος, επηρεάζεται ιδιαίτερα τόσο απο τις μεταβολές της πιέσεως (υπερτασικοί ασθενείς), οσο και απο τις μεταβολές του σακχάρου (υπεργλυκαιμία η υπογλυκαιμία στον σακχαρώδη διαβήτη). Οταν αυτό συμβαίνει συχνά η σε μεγάλη διάρκεια χρόνου, ιδίως σε ευαίσθητες ηλικίες (μικρά παιδιά τύπου 1, η ηλικιωμένοι με σακχαρώδη διαβήτη), τότε οι βλάβες στον εγκέφαλο μπορει να γίνουν σημαντικές...
Ποιά είναι τα συμπτώματα που θα μας ανησυχήσουν ;
- Σύγχυση και απώλεια πρόσφατης μνήμης
- Χαμένος ή περιπλανόμενος σε μέρη, αρκετά οικεία πρίν
- Περπάτημα με κοντά γρήγορα <ανακατεμένα> βήματα
- Ακράτεια ούρων ή κοπράνων
- Συναισθηματικές μεταπτώσεις σε ακατάλληλες στιγμές
- Δυσκολία να ακολουθήσουν οδηγίες
- Δυσκολία να χειρισθούν τα χρήματα.
Ποια η σχέση άνοιας με τον σακχαρώδη διαβήτη, και ποιές είναι οι μέχρι τώρα γνώσεις μας για τα αίτια που το προκαλούν
- Η σχέση σακχαρώδη διαβήτη και άνοιας είναι κοινό συμπέρασμα σε όλες σχεδόν τις μελέτες.
- Υπαρξη σακχαρώδη διαβήτη οιανδήποτε τύπου (τύπου 1, η τύπου 2), διπλασιάζει τις πιθανότητες εμφάνισης άνοιας σε όλες δυστυχώς τις ηλικίες, ακόμα και σε νέους ενήλικες.
- Εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 σε ηλικίες νεώτερες απο τα 65 έτη αυξάνει πολύ τις πιθανότητες για όψιμη, δηλαδη σε μεγαλύτερες ηλικίες εμφάνιση τόσο αγγειακής άνοιας ( VAD), όσο και νόσου Alzheimer' s ( AD).
- Κυρίως τα για αρκετό καιρό υψηλά σάκχαρα, δηλαδή ο αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης, αλλά και οι υπογλυκαιμίες σε ευπαθείς ηλικίες (βρέφη, παιδιά, έφηβοι τύπου 1, ηλικιωμένοι), αυξάνουν πολύ τον κίνδυνο άνοιας.
- Επίσης υπάρχουν Υσχυρές ενδείξεις θετικής συσχέτισης σακχαρώδη διαβήτη και καπνίσματος με αγγειακή άνοια ( VAD), καθώς και σακχαρώδη διαβήτη μαζί με υπερλιπιδαιμία που συσχετίζεται θετικά και με τους δύο τύπους της άνοιας.
- Αυτό που δεν είναι ακόμα απολύτως κατανοητό είναι πως ο σακχαρώδης διαβήτης ενεργοποιεί την άνοια, και η απάντηση μοιάζει να είναι πολυπαραγοντική .
Τι μπορούμε εμείς να κάνουμε ;
Υπάρχουν και αν ναί ποιές φαρμακευτικές θεραπείες μπορεί να προσφέρουν ;
- Το θετικό μήνυμα είναι ότι υπάρχουν ήδη πολλές γνώσεις που αποδεικνύονται εφικτές για να προλάβουμε και να αναστρέψουμε, η τουλάχιστον να καθυστερήσουμε και να βελτιώσουμε τα συμπτώματα της άνοιας. Ερωτηματικά υπάρχουν πολλά ως πρός την αιτιοπαθογένεια επομένως και ως πρός την επιλογή των καλύτερων θεραπειών τόσο για την πρόληψη όσο και για την αναστροφή των συμπτωμάτων. Ωστόσο για τους έχοντες σακχαρώδη διαβήτη υπάρχουν ήδη αρκετές επιστημονικές αποδείξεις ότι βοηθούν και αποτελούν κλειδία σωστής θεραπευτικής παρέμβασης , όλα τα παρακάτω... ˸
- Καλή γλυκαιμική ρύθμιση, όσον το δυνατόν νωρίτερα, δηλαδή απο την έναρξη του σακχαρώδους διαβήτη.
- Συστηματική σωματική άσκηση 40' κάθε 2 ημέρες (πχ έντονο περπάτημα, χειρωνακτικές εργασίες,) η 30' κάθε ημέρα, μπορεί όχι μόνο να βελτιώσει την μνήμη αλλά και να αναστρέψει ήδη εγκαταστειμένες βλάβες στον ιππόκαμπο που ειναι σημαντικό κέντρο για την μνήμη στον εγκέφαλο.
- Μεσογειακή διατροφή, με άφθονα, ψάρι , όσπρια, λαχανικά, πράσινες σαλάτες, ελαιόλαλαδο, φρούτα και ολίγο οίνο
- Αντιμετώπιση συνολικά των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου, βοηθά όχι μόνο στην άνοια , αλλά είναι και απαραίτητη στην βελτίωση της ποιότητας και της ποσότητας της ζωής στον σακχαρώδη διαβήτη. Αυτό σημαίνει:
- Διακοπή καπνίσματος.
- Αριστη ρύθμιση υπέρτασης και υπερλιπιδαιμίας, έστω και μικρή μείωση του βάρους (5-10%) για τους υπέρβαρους.
- Φαρμακευτικά, φαίνεται οτι βοηθά.
- Χρήση στατινών.
- Χρήση ινσουλινο-ευαισθητοποιητικών αντιδιαβητικών φαρμάκων και κυρίως μετφορμίνης.
- Πιθανά συμπλήρωμα σε βιταμίνη D, αν ελλείπει φυσικά.
Πολλά έχουμε ακόμη να μάθουμε για την ολέθρια σχέση αλλά και την θεραπεία της Ανοιας στους ανθρώπους με σακχαρώδη διαβήτη. Η πρόληψη εξακολουθεί να παραμένει η καλύτερη θεραπεία, ιδίως για αγγειακή Ανοια, και σε αυτό μπορούμε να κάνουμε με τίς σημερινές γνώσεις πολλά !